Prawo Karne

Skazany może ubiegać się o warunkowe, przedterminowe zwolnienie co do zasady po odbyciu połowy kary, jednak nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy.

W przypadku recydywistów, jest to jednak możliwe dopiero po odbyciu co najmniej 2/3 kary, zaś w przypadku multirecydywistów po odbyciu co najmniej ¾ kary.

Jeżeli skazany otrzymał karę 25 lat pozbawienia wolności, może zostać warunkowo, przedterminowo zwolniony po odbyciu 15 lat kary, zaś jeśli sprawca otrzymał karę dożywotniego pozbawienia wolności, może ubiegać się o te dobrodziejstwo dopiero po odbyciu 25 lat kary.

 

Poza powyższymi warunkami formalnymi, skazany musi spełniać przesłanki materialne, określone w art. 77 kodeksu karnego.

Przede wszystkim skazany musi wykazywać się właściwą postawą. Sąd musi powziąć przekonanie, że skazany po zwolnieniu z więzienia nie popełni ponownie żadnego przestępstwa, nadto będzie oceniał jego zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w trakcie odbywania kary, badać okoliczności popełnienia przestępstwa oraz właściwości i warunki osobiste. W tym celu wystąpi do zakładu karnego o przedstawienie opinii o skazanym. W takiej opinii znajdą się m.in. informacje dotyczące prognozy kryminologicznej skazanego, informacje o otrzymywanych przez niego karach/nagrodach (i ich liczby), udziale w kursach/warsztatach organizowanych przez zakład karny, podejmowanej edukacji, zatrudnieniu (płatnym/bezpłatnym), kontakcie z rodziną, czy będzie wymagał pomocy postpenitencjarnej, informacje o przynależności do subkultur więziennych.

Sąd bierze taką opinię pod uwagę, lecz nie jest z nią związany. W sytuacji jeśli opinia będzie niekompletna czy zbyt ogólna, można wnioskować, aby sąd zobowiązał zakład karny do jej uzupełnienia.

Sąd podejmuje decyzję na posiedzeniu, bezpośrednio po przesłuchaniu skazanego. Posiedzenie powinno odbyć się w zakładzie karnym.

W przypadku odmowy, przysługuje skazanemu zażalenie do sądu II Instancji, za pośrednictwem sądu, który wydał przedmiotowe orzeczenie. Sąd II Instancji może uwzględnić zażalenie i zadecydować o warunkowym zwolnieniu, podtrzymać dotychczasowe stanowisko lub uchylić postanowienie i przekazać sądowi I Instancji celem ponownego rozpoznania.

Warunkowo zwolniony zobowiązany jest do bezzwłocznego – najpóźniej w ciągu 7 dni od zwolnienia, zgłoszenia się do kuratora sądowego, a  następnie zgłaszania się do tej osoby w określonych przez nią terminach i udzielania wyjaśnień co do przebiegu okresu próby, niezmieniania bez zgody sądu miejsca stałego pobytu, a także wykonywania (wszelkich innych) nałożonych przez sąd obowiązków, określonych przepisami kodeksu karnego.

Wniosek o warunkowe, przedterminowe zwolnienie należy kierować do sądu penitencjarnego w obrębie którego przebywa skazany. Opłata od wniosku wynosi 45 zł. (art. 15 ustawy o kosztach sądowych w sprawach karnych).W przypadku ciężkiej sytuacji materialnej, sąd może zwolnić skazanego z opłaty sądowej.

W sytuacji jeśli orzeczona kara lub suma kar nie przekracza trzech lat pozbawienia wolności, wniosku skazanego lub jego adwokata, złożonego przed upływem trzech miesięcy od wydania orzeczenia odmownego nie rozpoznaje się aż do upływu tego okresu.

Jeśli orzeczona kara lub suma kar przekracza trzy lata pozbawienia wolności, wniosku skazanego lub jego adwokata złożonego przed upływem 6 miesięcy od wydania postanowienia o odmowie warunkowego zwolnienia, nie rozpoznaje się aż do upływu tego okresu.

Sąd odwołuje warunkowe, przedterminowe zwolnienie, jeżeli skazany w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Okres pozostały do odbycia kary stanowi okres próby. Należy jednak pamiętać, że nie może być krótszy niż dwa lata, a dłuższy niż pięć lat.

W przypadku wielokrotnego recydywisty minimalny okres próby wynosi 3 lata, natomiast w przypadku osób skazanych na karę 25 lat pozbawienia wolności lub na karę dożywotniego pozbawienia wolności, okres próby wynosi 10 lat.

 

Adwokat Patrycja Pietryka