Prawo Cywilne

Zadatek nie jest obowiązkowym elementem umowy – strony mogą ułożyć stosunek umowny wg swojego uznania (swoboda umów), jednak zapis o zadatku daje zabezpieczenie zarówno dla kupującego jak i sprzedającego, wobec czego warto o tym pomyśleć, by jak najlepiej zabezpieczyć swoje interesy.

Zadatek przede wszystkim mobilizuje strony do wywiązania się z ustalonych zobowiązań oraz może stanowić formę zaliczki na poczet przyszłego świadczenia.

Osoba, która dała zadatek, w przypadku niezrealizowania postanowień umowy traci go, natomiast strona umowy, która zadatek otrzymała, a nie wywiązała się z zapisów, zobowiązana jest do jego zwrotu w podwójnej wysokości.

Jeśli umowa zostanie wykonana, zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała.

W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada.

Dużą zaletą zadatku jest to, że korzystając z tej formy zabezpieczenia, wcale nie trzeba wykazywać poniesienia szkody.

Przepisy nie określają wysokości zadatku. Z reguły przyjmuje się, że stanowi on niewielki procent wartości przedmiotu umowy. Dość powszechnym jest zadatek w wysokości 20 procent wartości nieruchomości.

Należy jednak podkreślać, że zastrzeżenie bardzo wysokiego zadatku, może mieć na celu obejście ustawy. Zadatek może być przekazany również po zawarciu umowy –  w terminie określonym przez strony – zarówno przelewem jak i do rąk (za pokwitowaniem).

Jeżeli w umowie zastrzeżono zadatek i karę umowną, wierzyciel ma możliwość wyboru między uprawnieniami wynikającymi z tych klauzul umownych (por. P. Drapała, Glosa do wyroku SN z dnia 13 lutego 2002 r., IV CKN 672/00, PiP 2003, z. 10, s. 122).

Pozdrawiam,
Adwokat Patrycja Pietryka