Czy sąd może rozdzielić rodzeństwo?
Obligatoryjnym elementem wyroku rozwodowego jest uregulowanie spraw małoletnich dzieci, w tym przede wszystkich ustalenie, z którym rodzicem będą mieszkać.
Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zasadą jest, że rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, za wyjątkiem sytuacji kiedy stoi temu na przeszkodzie dobro dziecka.
Zgodnie z powyższym, sytuacja kiedy po rozstaniu stron (po rozwodzie), jedno dziecko zostaje z ojcem, a drugie z matką jest odstępstwem od reguły i sądy powinny tak rozstrzygać jedynie w przypadkach, w których występują konkretne, przemawiające za tym okoliczności.
Przepisy nie precyzują wprost, jakie przesłanki stoją na przeszkodzie wspólnego wychowania rodzeństwa. Dobro dziecka jest pojęciem bardzo szerokim i nie posiada swojej definicji w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Przyjmuje się, że dobro dziecka to zespół wartości, zarówno duchowych, jak i materialnych, które są niezbędne dla rozwoju fizycznego i emocjonalnego dziecka. Co istotne, Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 24.11 2016 r., w sprawie o sygn. akt: III CZP 68/16 wskazał m.in. że wszystkie decyzje w ramach sprawowania pieczy rodzicielskiej, powinny być podyktowane dobrem małoletniego, nie zaś konkurencją ustaw.
Każda sprawa, w której rodzic wnosi o rozdzielenie małoletniego rodzeństwa, powinna być rozpatrywana w sposób indywidualny. Dla przykładu, przesłanką przemawiającą za rozdzieleniem rodzeństwa, mogłaby być sytuacja, gdy jedno z dzieci cechuje pewne zaburzenia, które mogą w sposób destrukcyjny wpływać na drugiego małoletniego. W takiej sytuacji, Sąd przed podjęciem decyzji powinien zasięgnąć opinii biegłych sądowych, celem wykazania ewentualnych nieprawidłowości rozwoju dziecka. Innym przykładem, przemawiającym za zasadnością rozdzielenia rodzeństwa, może być sytuacja długotrwałej rozłąki dzieci, kiedy każde z małoletnich w innym miejscu zamieszkania posiada już swoje centrum życiowe i ma tam zapewnione poczucie bezpieczeństwa.
Na temat zasady nierozdzielania rodzeństwa wypowiadało się wiele sądów. Dla przykładu, Sąd Apelacyjny w Krakowie, w sprawie o sygnaturze akt: I ACa 759/12, w wyroku z dnia 11.09.2012 r. wskazał, że związek osobisty pomiędzy rodzeństwem stanowi bardzo istotną wartość, która powinna podlegać szczególnej ochronie prawnej. Sąd podkreślił, że chodzi tu nie tylko o rodzeństwo najbliższe, a także przyrodnie i nie ma podstaw, aby rodzeństwo przyrodnie traktować w sposób mniej ważny.
Reasumując, sąd może rozdzielić rodzeństwo tylko w sytuacjach wyjątkowych.
W przypadku pytań, zapraszam do kontaktu z Kancelarią.
Adwokat Patrycja Pietryka