Prawo Cywilne

Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne. W wniosku dowodowym należy oznaczyć dowód oraz wskazać fakt, jaki ma zostać tym dowodem wykazany.

Katalog dowodów, jakie powoływać można w procesie cywilnym jest otwarty. Do podstawowym dowodów możemy zaliczyć dowód z:

• przesłuchania stron (obligatoryjny w procesie rozwodowym);
• przesłuchania świadków;
• dokumentów (faktur, zaświadczeń);
• zdjęć;
• wiadomości tekstowych (np. SMS-ów, e-maili, innych komunikatorów);
• wydruków z portali internetowych (Facebook);
• badania przez biegłych sądowych;
• oględzin;
• rysunków, planów, map itp.

W procesie sądowym można również wnioskować o zwrócenie się przez Sąd do różnych instytucji urzędowych, podmiotów prywatnych (Banków), Prokuratury, Komendy Policji, Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Pracy, innych sądów o przesłanie akt innych spraw itp.

Dyskusyjna jest możliwość dopuszczenia dowodu z nagrania rozmów utrwalonych na nośnikach danych bez zgody osoby nagrywanej. Stanowiska sądów są w tej kwestii podzielone. Część sądów aprobuje jednak taką możliwość i dopuszcza tego typu dowody. Dla przykładu, stanowisko to podzielił Sąd Apelacyjny w Łodzi, w sprawie o sygn. akt: I ACa 1705/14.

W postępowaniu cywilnym zasadą jest powoływanie dowodów przez strony. W pewnych jednak sytuacjach – mając głównie na względzie dobro małoletnich dzieci – sąd może również działać z urzędu. W sprawach zawisłych przed sądem rodzinnym, sąd często wnioskuje o przeprowadzenie wywiadu kuratora w miejscu zamieszkania rodziców, celem zbadania warunków bytowych i mieszkaniowych w jakich wychowują się dzieci.

W sytuacji konfliktu w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej i ustalenia kontaktów z dzieckiem, sąd zleca zbadanie rodziców przez biegłych sądowych, celem ustalenia ich kompetencji wychowawczych. Są to podstawowe działania dowodowe z urzędu w sprawach rozwodowych/dotyczących władzy rodzicielskiej czy ustalenia kontaktów.

Dowody powinno być wnioskowane w pierwszym piśmie procesowym. W przypadku powoda będzie to pozew, zaś w sytuacji pozwanego odpowiedź na pozew. Istnieje możliwość powoływania dowodów również w późniejszym etapie postępowania. Należy jednak wtedy wykazywać, iż możliwość powołania ich na etapie wcześniejszym nie była możliwa i że ich dopuszczenie na dalszym etapie nie spowoduje zwłoki w postępowaniu.

Sąd oddala wniosek dowodowy m.in. gdy nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy lub w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania. W przypadku oddalenia wniosku dowodowego, warto złożyć zastrzeżenia do protokołu sądowego na mocy art. 162 kpc, dzięki czemu będzie można powołać się na te okoliczności przy sporządzaniu ewentualnej apelacji do sądu wyższej instancji.

Adwokat Patrycja Pietryka