Prawo Cywilne

Zwolnienia z kosztów sądowych może domagać się osoba fizyczna, na mocy art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na mocy art. 103 zwolnienia z kosztów sądowych może domagać się również osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną, lecz której ustawa taką zdolność prawną przyznaje.

Zasadniczym celem instytucji zwolnienia od kosztów sądowych jest zagwarantowanie osobom najuboższym prawa dostępu do sądu. Strona postępowania, która chce być zwolniona z kosztów sądowych, powinna wnieść do Sądu, w którym toczy się sprawa, odpowiedni wniosek w tym przedmiocie oraz dołączyć formularz – ,,oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymaniach,, który można pobrać z Internetu. Dopuszcza się również złożenie takiego wniosku do protokołu sądowego.

Wnioskodawca powinien określić zakres zwolnienia (w całości lub w części) oraz udokumentować swoją sytuację majątkową i zawodową tak, by wykazać, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Jeśli chodzi o dowody wskazujące na trudną sytuację finansową/majątkową, to zaleca się dołączanie takich dokumentów jak np.: zaświadczenie z urzędu pracy o posiadaniu statusu osoby bezrobotnej, informacje z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej o trudnej sytuacji finansowej, decyzje przyznające rentę/inne świadczenia, informację dotyczące wysokości opłat za mieszkanie (rachunki za prąd, gaz, wodę itp.), zaświadczenia lekarskie, faktury za zakup lekarstw itp. (należy pamiętać, że wszystko zależy od indywidualnej sytuacji osoby wnoszącej).

W sytuacji jeśli w ocenie Sądu wypełniony formularz będzie zawierać braki formalne, sąd wezwie do jego uzupełnienia – w terminie siedmiu dni –  pod rygorem zwrotu wniosku.

Zwolnienie z kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie na wniosek strony. Przepisy prawa nie dają sądowi podstaw do zwolnienia strony od kosztów sądowych z urzędu nawet wówczas, gdyby jej sytuacja rodzinna i majątkowa była sądowi znana i usprawiedliwiła zastosowanie takiego zwolnienia.

Sąd w przypadku powzięcia wątpliwości, że oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach oraz źródłach utrzymania jest rzetelne i prawdziwe, może zobowiązać wnioskodawcę do złożenia zapewnienia, że złożone oświadczenie jest zgodne ze stanem faktycznym.

Osobie, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych podając nieprawdziwe informacje, sąd cofnie zwolnienie i skaże przy tym na grzywnę w wysokości do 1 000 złotych.

W przypadku odmowy zwolnienia z kosztów sądowych, stronie przysługuje prawo wniesienia zażalenia, które wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie, w terminie siedmiu dni, licząc od dnia ogłoszenia lub doręczenia postanowienia.

W przypadku pytań, zapraszam do kontaktu.

Adwokat Patrycja Pietryka