Prawo Cywilne

Przez umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

W przepisach prawa ustanowione zostały przesłanki, na mocy których możliwe jest odwołanie darowizny zarówno wykonanej jak i niewykonanej.

Odwołanie darowizny jeszcze niewykonanej

Odwołanie darowizny po zawarciu umowy, ale jeszcze niewykonanej możliwe jest w sytuacji popadnięcia darczyńcy w niedostatek. Jako niedostatek należy rozumieć znalezienie się w takiej sytuacji, która uniemożliwia normalną egzystencję (brak możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, brak możliwości wypełniania obowiązków alimentacyjnych itp.)

Co istotne, darczyńca nie może odwołać takiej darowizny, jeśli znalazł się w niedostatku przed zawarciem umowy darowizny. W orzecznictwie sądowym, wskazuje się jednak, że odwołanie takie wydaje się jednak dopuszczalne, jeżeli wcześniej istniejący niedostatek pogłębił się jeszcze po tej dacie.

Przyjmuje się, że wina darczyńcy w pogorszeniu jego sytuacji majątkowej jest generalnie bez znaczenia (np. darczyńca stracił majątek wskutek ryzykownych operacji na giełdzie), choć należy uczynić wyjątek dla dwóch przypadków, a mianowicie odwołanie darowizny nie może nastąpić, jeżeli darczyńca doprowadził się do niedostatku z winy umyślnej lub wskutek rażącego niedbalstwa albo jeżeli taki jego stan majątkowy został wywołany samym zawarciem umowy darowizny.

Odwołanie darowizny może nastąpić również w części, pod warunkiem, że przedmiot darowizny jest możliwy do podzielenia.

Odwołanie darowizny już wykonanej

Darczyńca może odwołać darowiznę już wykonaną w sytuacji wystąpienia rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanego. Jako przykład rażącej niewdzięczności, przyjmuje się m.in.:

• poważne znieważenie darczyńcy;
• popełnienie innego przestępstwa skierowanego przeciwko jego mieniu lub osobie;
• opuszczenie darczyńcy w chorobie;
• niemające uzasadnienia zerwanie kontaktów rodzinnych.

W sytuacji gdy przedmiot darowizny wszedł do majątku małżeńskiego (objętego wspólnością ustawową), odwołanie jej z powodu rażącej niewdzięczności może być dokonane w stosunku do jednego z małżonków

Forma odwołania darowizna

Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu w formie pisemnej.

WAŻNE! Na odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności, przewidziany jest tylko rok czasu, liczony od momentu gdy uprawniona osoba dowiedziała się o niewdzięczności.

Darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył.

Adwokat Patrycja Pietryka