Prawo Rodzinne

Rozwiązanie stosunku przysposobienia jest możliwe jedynie na mocy orzeczenia sądu, w sytuacji jeśli występują ważne powody i nie ucierpi na tym dobro małoletniego dziecka (art. 25 KRiO).

Powództwo te może wytoczyć zarówno przysposabiający jak i przysposobiony. Aby zainicjować tę procedurę, w pierwszej kolejności należy sporządzić pozew do Sądu Rejonowego, Wydziału Rodzinnego, właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego. We wniosku należy oznaczyć, strony postępowania, wskazać adresy, nr pesel, a także przedstawić dokumenty potwierdzające istniejący stosunek przysposobienia – orzeczenie sądu, na mocy którego powstało. Do wniosku należy dołączyć również dowód uiszczenia opłaty sądowej, która obecnie wynosi 200 zł.

Wniosek składamy/wysyłamy do Sądu w 2 egzemplarzach (również dwa egzemplarze załączników). Do wniosku można przedstawiać różne dowody, które pozwolą na wykazanie jego zasadności – mogą być to również dowody osobowe – zeznania świadków.

Od razu nasuwa się pytanie, czy w przepisach podane są konkretne przyczyny lub wyliczenia przesłanek, kiedy sąd może rozwiązać stosunek przysposobienia?

Sąd Najwyższy niejednokrotnie podkreślał, że nie jest możliwe podanie przez ustawodawcę zamkniętego katalogu przyczyn uzasadniających żądanie rozwiązania przysposobienia. W uzasadnieniu wyroku z 22.03.2001 r., sygn. akt: V CKN 369/00,  wskazano, że ustawodawca pozostawił sądowi „ocenę na podstawie konkretnych okoliczności sprawy”. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie znają instytucji automatycznego rozwiązania przysposobienia z mocy samego prawa.

Za ważne powody można uznać na pewno zawinione, ciężkie naruszenie obowiązków rodzinnych lub popełnienie czynów rażąco sprzecznych z zasadami współżycia społecznego, jeśli spowodowały one zerwanie więzi rodzinnej.

Zgodnie z art. 457 k.p.c. w sprawach o rozwiązanie przysposobienia, odpis pozwu doręcza się prokuratorowi i zawiadamia się go o terminach rozprawy.

Po śmierci przysposobionego czy przysposabiającego, rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest możliwe, za wyjątkiem sytuacji kiedy przysposabiający zmarł po wszczęciu postępowania o rozwiązanie stosunku przysposobienia

Rozwiązując stosunek przysposobienia, sąd może utrzymać w mocy orzeczone alimenty.

W wyroku z 25.08.1972 r., sygn. akt: II CR 281/72 Sąd Najwyższy wskazał na dwie okoliczności, które powinien uwzględnić sąd, utrzymując w mocy obowiązek alimentacyjny wynikający z przysposobienia:

1) wysokość środków utrzymania i wychowania małoletniego;

2) ocenę sytuacji majątkowej, w jakiej znajdzie się przysposobiony po rozwiązaniu przysposobienia.

Adwokat Patrycja Pietryka